ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΠΩΣ ΙΔΡΥΘΕΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ
ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Η
Ευαγγελική Εκκλησία Χανίων, όπως αποκαλείτο ανέκαθεν, και η μόνη εν Κρήτη
τοιαύτη από των αρχών του εικοστού αιώνος, συνήρχετο μέχρι του έτους 1928 δια
την λατρείαν της προς τον Θεόν εις τας οικίας των μελών της, τελευταίως δε εις
την οικίαν του αείμνηστου αδελφού Γεωργίου Δ. Καρβουνάκη. Ο πόθος των μελών
της Εκκλησίας ήτο να αποκτηθεί
ιδιαίτερος ευκτήριος οίκος, και προς τον σκοπόν τούτον ίδρυσε το 1927 τον
Παγκρήτιον Ευαγγελικόν Σύνδεσμον, περιλαμβάνοντας όλους τους εν Κρήτη
διασκορπισμένους ευαγγελικής συνειδήσεως πιστούς. Δια την νομότυπον ύπαρξη του
Συνδέσμου ως Σωματείου, κατηρτίσθη και εψηφίσθη υπό όλων των μελών καταστατικόν
μετά ομολογίας πίστεως και εκκλησιαστικής τάξεως, το οποίον και ανεγνωρίσθη
νομίμως υπό του Πρωτοδικείου Χανίων την 2 Μαρτίου 1927.
Υπό
την αιγίδα του καταστατικού τούτου, η εκκλησία προέβει αμέσως εις την αγοράν
Οικοπέδου, υπό την προεδρίαν του
αειμνήστου Γεωργίου Δεληγιαννίδου, και επί του οικοπέδου τούτου εκτίσθη το έτος
1928 ο σήμερον υπάρχον ευκτήριος οίκος, αφιερωμένος εις την λατρείαν των
αδελφώνπρος τον Θεόν διά Ιησού Χριστού.
Η
λειτουργία του ευκτήριου τούτου οίκου, ως κτήματος του Παγκρήτιου Ευαγγελικου
Συνδέσμου, εσυνεχίσθη ομαλώς μέχρι του έτους 1936, οπότε εξεδώθει υπό της
κυβερνήσεως της δικτατορίας Ιωάννου Μεταξά ο νόμος κατά τον οποίον όλα τα εν
Ελλάδι διάφορα δόγματα, ώφειλαν να δηλωθούν εις το αρμόδιον Υπουργείον
Θρησκευμάτων και Παιδείας και να υποδείξουν τον αρχηγόν τον έκαστον τούτων.
Εξ’
αιτίας του νόμου τούτου, και διότι οι εν Χανίοις Ευαγγελικοί δεν ήσαν οι μόνοι
έχοντες τας αυτάς θρησκευτικάς πεποιθήσεις καθ’ όλην την Ελληνικήν Επικράτειαν,
ούτοι απευθύνθησαν εις τον εν Πάτραις αείμνηστον αδελφόν Θεοφάνην
Ζαφειρόπουλον, προτείνοντες να συμπράξουν αμοιβαίως και να αναγνωρισθούν εκ
μέρους του Υπουργείου υπό κοινήν ονομασίαν. Ο Ζαφειρόπουλος εδέχθη αλλά υπό το
όνομα «Εκκλησία Ελλήνων Διαμαρτυρομένων». Οι αδελφοί των Χανίων δεν εδέχθησαν
την ονομασίαν αυτήν δια τον λόγον ότι υπό το όνομα Διαμαρτυρόμενος στεγάζονται
πλήθος ομολογιών και αιρέσεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπον εματαιώθη η μετά του
Ζαφειροπούλου σύμπραξις.
Υπό
τας συνθήκας αυτάς οι εν Χανίοις αδελφοί εσκέφθησαν να απευθυνθούν προς την
Ελληνικήν Ευαγγελικήν Εκκλησίαν, την μόνην τότε ωργανωμένην βάσει καταστατικού
Εκκλησίαν, της οποίας πρόεδρος την εποχήν εκείνην ήτο ο αείμνηστος Αριστείδης
Μιχιτσόπουλος ποιμήν της εν Θεσσαλονίκη Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας.
Ο
ειρημένος δεν απέκρουσε την γενομένην πρότασιν, προέβαλεν όμως τον όρον να
υπαχθή η Εκκλησία Χανίων χωρίς καμίαν διαφοροποίησιν εις όλον το περιεχόμενον
του Καταστατικού και της Εκκλησιαστικής τάξεως της Ελληνικής Ευαγγελικής
Εκκλησίας. Η Εκκλησία Χανίων έχουσα ιδιαιτέραν εκκλησιαστικήν τάξι, δεν εδέχθη
τον τεθέντα όρον και δια τούτο εματαιώθη η προταθείσα υπ’ αυτής σύμπραξις και η
αναγνώρισις κοινού αρχηγού δι’ αυτήν του Αριστείδη Μιχιτσοπούλου.
Την
εποχήν εκείνην υπήρχεν εν Αθήναις η υπό τον αείμνηστον αδελφόν Κωνσταντίνον
Μεταλληνόν ομάς ανεξαρτήτων Ευαγγελικών Χριστιανών οίτινες είχαν την αυτήν
ομολογίαν πίστεως και συνηθρίζοντο προς λατρείαν υπό το αυτό καθεστός λατρείας
όπως και η Εκκλησία Χανίων. Κατόπιν ωρίμων σκέψεων, η Εκκλησία Χανίων απεφάσισε
να έλθη εις συνενοήσεις, προς ανάδειξιν κοινού Αρχηγού, μετά του Κωνσταντίνου
Μεταλληνού. Προς τον σκοπόν τούτον απέστειλε εις Αθήνας τον εκ των μελών της
αείμνηστον αδελφόν Φίλιππον Μανωλικάκην δια να διαπραγματευθή μετά του
Μεταλληνού και των μετ’ αυτού αδελφών το θέμα της αναγνωρήσεως κοινού Αρχηγού.
Ο
Μεταλληνός και οι μετ’ αυτού αδελφοί, έχοντες το αυτό πρόβλημα εδέχθησαν την
πρότασιν, και έπειτα από συζητήσεις επί του θέματος, συνεφωνήθη να ιδρυθή υπό
κοινόν Αρχηγόν μία ηνωμένη εκκλησία υπό την οποίαν να υπαχθούν όλαι αι τοπικαί
και ομόφρονες εκκλησίες. Ως ονομασία επροτάθη η «Ευαγγελική Εκκλησλια». Την πρότασην
αυτήν διεβίβασε ο παραμένων ακόμη εις την Αθήναν αδελφός Φίλιππος Μανωλικάκης.
Συνήλθαν τότε τα ηγετικά μέλη της Εκκλησίας Χανίων εις την οικίαν του
αειμνήστου αδελφού Γεωργίου Ναξάκη προς συζήτησιν της εξ Αθηνών προτάσεως. Κατά
την συζήτησιν αυτήν απερρίφθη η ονομασία «Ευαγγελική Εκκλησία» δια να μην
επέλθη σύγχυσις μετά της προ πολλού οργανωμένης Ελληνικής Ευαγγελικής
Εκκλησίας. Κατά την πρόοδον της αναζητήσεως ονομασίας ο εκ των παρόντων
αείμνηστος αδελφός Μάρκος Καρακατσάνης επρότεινε ως ονομασίαν την «Ελευθέραν
Ευαγγελικήν Εκκλησίαν». Η πρότασις έγινε δεκτή υπό πάντων των παρόντων, και
ειδοποιήθη αμέσως ο αδελφός Μανωλικάκης εις τας Αθήνας. Ούτος ανεκοίνωσε αμέσως
την ληφθείσαν απόφασιν εις τον Μεταλληνόν και τους περί αυτόν οίτινες
απεδέχθησαν την ονομασίαν με αποτέλεσμα την ίδρυσιν της Ελευθέρας Ευαγγελικής
Εκκλησίας. Οι εν Αθήναις αδελφοί, αναγνωρίζοντες τας πρωτοβουλίας της εν
Χανίοις Ευαγγελικής, ως τότε Εκκλησίας, επρότειναν ως πρώτον πρόεδρον και
Αρχηγόν της νεοσυσταθείσης εκκλησίας τον αδελφόν Φίλιππον Μανωλικάκην. Άγνωστον
είναι εάν ούτος εδηλώθη τότε εις το Υπουργείον Θρησκευμάτων και Παιδείας.
Γνωστόν όμως είναι ότι ο αδελφός Μανωλικάκης, ως μόνιμος κάτοικος Χανίων, δεν
ήτο δυνατόν να έρχεται εις επαφήν μετά του Υπουργείου δια τα εκάστοτε ζητήματα
της Εκκλησίας, και δια τούτο παρητήθη της τιμής που του έγινε, και αντ’ αυτού
ωρίσθη υπό των εν Αθήνες αδελφών και ανεγνωρίσθη υπό των τοπικών Εκκλησιών ως Πρόεδρος
και Αρχηγός της Ελευθέρας Ευαγγελικής Εκκλησίας ο Κωνσταντίνος Μεταλλινός όστις
ήσκησε το υπούργημα τούτο μέχρι του θανάτου του, και ως τοιούτος εδηλώθη εις το
Υπουργείον.
Αποθανόντος
εν τω μεταξύ του Θεοφάνη Ζαφειρόπουλου, προσεχώρησε εις την Ελευθέραν
Ευαγγελικήν Εκκλησίαν η Εκκλησία Πατρών, ως και η Εκκλησία Θεσσαλωνίκης η οποία
αρχικώς είχεν ακολουθήσει τον Ζαφειρόπουλον.
Ταύτα
δια την ιστορικήν αλήθειαν εκ των αναμνήσεων του εκ των ανωτέρω πρωτεργατών
επιζόντος αδελφού Γεωργίου Παιδάκη.
ΧΑΝΙΑ 28 Νοεμβρίου 1985